مقدمه

در عصر فراصنعتی جنبش گسترده­ای در راستای بهسازی سازمان­ها و دانش بهره­وری همراه گرایش­های نو برای کیفیت زندگی در محیط کار و اجتماع در حال حرکت و تکوین است. سازمان­ها از حصار محدودیت­های دوران گذشته بیرون آمده و با بهره­جویی از آخرین مظاهر پیشرفت علم و تکنولوژی و نیز با وقوف به نارسایی سازمان­ها و مؤسسات سنتی در برخورد با بحرا­ن­های جدید سعی دارند به صحت و اعتبار تصمیمات خود، که آثار و تبعات آن روز به روز گسترش می یابد و جنبه جهانی و بین المللی پیدا می­کند بیفزاید.

از این رو نگرش واقع­بینانه و احتراز از خیا­ل­پردازی و دوری گزیدن از تصمیمات شخصی و فاقد اعتبار علمی اهمیت فراوان یافته است. یکی از این مسائل بررسی و جایگاه منابع انسانی در سازمان­ها می­باشد. مدیران باید درک درستی از انسان معاصر داشته باشند. نیروی انسانی بزرگترین سرمایه می­باشد، کارکنان سرچشمه خلاقیت و منشاء بسیاری از توانائی­ها و سازندگی هستند. منابع انسانی پایه اصلی ثروت ملت­ها را تشکیل می­دهد. کشوری که نتواند مهارت و دانش مردم خویش را توسعه داده و از آن در اقتصاد ملی به نحو مؤثری بهره­برداری کند قادر نیست که هیچ چیز دیگری را توسعه بخشد .

نیم نگاهی به تاریخ گذشته جهان بویژه پس از رنسانس و خصوصاً جنگ جهانی دوم که اکثر کشورها درگیر آن بوده­اند و برخی تا حد زیادی ویران گشتند، بعد از مدتی دوباره قد علم کرده و در شمار غول­های بزرگ صنعت و تکنولوژی قرار گرفتند، نشان می­دهد که عامل انسانی مهمترین فاکتور در این پیشرفت بوده است و مدیران رده بالای آنها به خوبی دریافته­اند که پرورش و بهسازی نیروی انسانی راه کوتاه و میا­ن­بری است که می­تواند آنها را به سر منزل مقصود برساند.

در همین راستا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی تحول همه جانبه­ای در کشور ایجاد شد و جایگاه منابع انسانی و اهمیت آن مورد تأکید قرار گرفت و خوداتکایی و اعتماد به نفس و روح تلاشگری و پویای در افراد جامعه پدید آمد. انسان­های علاقمند مصمّم با اراده، با انگیزه و با ایمان که با استفاده از ظرفیت­های آنها و استفاده بهینه از منابع می­توان منشأ خدمات زیادی شوند .

لذا استفاده از تکنیک­ها و روش­های مختلف بهبود کیفیت زندگی کاری هنگامی با موفقیت توام است که با شناخت دقیق همراه گردد و بتوانیم عملاً آنها را در عرصه سازمان استفاده کنیم و بدون تردید نیروی کار راضی، شادابی نشاط را از سازمان به منزل و جامعه منتقل می­کند. بنابراین توجه به کیفیت زندگی کاری در سازمان­ها به لحاظ ایجاد تعهد متقابل بین کارکنان و سازمان و اثرات آن بر بهبود عملکرد سازمانی از طریق ایجاد مشاغل و محیط­های کاری چالشی­تر، راضی کننده­تر و مؤثرتر برای کارکنان از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد که با توجه به اهمیت ارائه خدمات مراکز آموزشی و پژوهشی و نقش اساسی منابع انسانی در ارائه این قبیل خدمات به بررسی تأثیر شاخص­های کیفیت زندگی کاری در بهره­وری کارکنان مبنی بر اینکه میزان کیفیت زندگی کاری کارکنان در سازمان آموزش و پژوهش صنایع ایران و مرکز آموزش مدیریت دولتی متفاوت می باشد، پراخته شد تا ضمن پی بردن به میزان تأثیر آن اقدام به ارائه راه حل و پیشنهاداتی به منظور بهینه­سازی وضعیت موجود گردد، به امید آنکه این کتاب بتواند راهگشا بوده و گامی در جهت پاره­ای از مشکلات مربوط به تأمین کیفیت زندگی کاری مطلوب برای کارکنان سازمان­های مذکور باشد.