مقدمه

سفالگری از دیرینه هنرهایی است که تجلی گاه باورها و اساطیری و جهانبینی تمدنهای بشری به شمار می رود نقوشی که بر روی سفال نقش می بندد معرف میراثی است که در آن بستر به وجود آمده است.

در این کتاب سعی شده تا پس از بررسی نقوش روی سفالهای دو تمدن به بررسی تطبیقی نقوش روی سفالهای دو منطقه و تاثیر نقوش در گرافیک محیطی منطقه تالش پرداخته شود، مطالعات حاضر نشان دهنده تاثیر نقوش در گرافیک محیطی منطقه است. نقوش روی سفالهای تمدن مارلیک و تول تالش که در یک بستر فرهنگی و قومی مشترک به دست مردمان این دو تمدن شکل گرفته است بخش جدایی ناپذیر هنر آنان محسوب میشود. این کتاب برای دستیابی به نتایج بهتر در مطالعه نقوش روی سفالهای تمدن مارلیک و تول تالش ودسته بندی سفالها و نقوش روی آنها با یکدیگر بررسی و تطبیق شده است.

اکثر سفالها و نقوشی روی آثار این دو تمدن به شکل هندسی گیاهی جانوری می باشند که       شکل گیری این نقوش را میتوان گرایش به گونه های حیوانی ناشی از ذهن خلاق هنرمند آن زمان دانست . هنرمند این دو تمدن در وهله اول هنرشان را برای رفع نیازهای زندگی خویش تولید میکند اما از طریق نفوشی که بر روی دست ساخته هایش به کار می بردند افکار و ارزوهای خویش را انعکاسی دهند ، که در ارتباط با واقعیات زندگی آنها  مطرح میشد بدین گونه عملا فرصت یافته است در جایی مانند سفالینه های تمدن خودشان با بهره گیری از نقوش هندسی ، حیوانی، انسانی ،که اساس زیبایی شناسی سفالینه های هر منطقه را شکل میدهد با طرح معنا برای نقوش که بکار می گیرد کاربرد فراتر از حیطه صرف تزیینی به نقوش خویش ببخشد.این دو تمدن وجه مشترک بسیاری با هم دارند با کاوش محوطه ی باستانی وسکه و آثار ارزشمندی که از آن بدست آمد، محوطه های باستانی میانرود، اسب سرا، مریان، تندوین، تول هر یک به دلایلی در فاصله ی سالهای 82-1371 مورد کاوش قرار گرفتند و نتایج به دست آمده وجود امارت نشین های متعدد، با فرهنگ بسیار درخشان را در جای جای این منطقه ی همیشه سرسبز ایران به اثبات رسانید.

 همیشه به این فکر میکردم که چرا با وجود هنر و فرهنگ غنی که در تاریخ گذشته کشورمان وجود داشته اکنون ما فقط به تقلید از آثار غربی میپردازیم به تابلو ها، بیلبوردها و اتوبوسها نگاه میکردم و هر چیزی که دیده میشد بویی از سنت ایرانی نداشت به این فکر کردم مگر  غیر از این است که گرافیک محیطی مهمترین وظیفه اش ایجاد آرامش بین مردم باشد؟ پس چرا هر کجا که  نگاه میکنم فقط انبوهی از تابلوها ی مختلف می بینیم، که هیچ همخوانی با هم ندارند و فقط ما رو آشفته میکند میدانستم به گرافیک محیطی نیاز داریم چون در شهرهای بزرگ و اجتماعات بزرگ زندگی میکنیم ما به ابزاری برای شکل دهی محیط پیرامون نیاز داریم  پس به این نتیجه رسیدم که نقوش روی سفال ها مناسب ترین موضوع در کاربرد گرافیک محیطی خواهند بود . آنچه از تمدن ایرانیان نخستین تا این زمان در منطقه مارلیک گیلان  بررسی شده مربوط به اشیایی است که بر اثر تصادف و به طور اتفاقی بوسیله روستاییان ناحیه یا بوسیله حفاری های غیر مجاز بدست آمده بود اگر چه در کاوش های مارلیک دو عدد مهره کوچک از جنس خمیر شیشه کشف گردید که دارای چند علامت میخی بوده که هیچکدام دارای مفهومی مشخص نمی‌باشد. محوطه باستانی تول یکی از بزرگترین محوطه های گورستانی کشور قلمداد میگردد …….